Биодизелот, алтернативно гориво добиено од обновливи извори, е комерцијалното име за метил естер (ME). Биодизелот е стандардно течно неминерално гориво, целосно е биоразградливо, нетоксично и ги намалува штетните гасови кои создаваат ефект на стаклена градина.
Денес, широко се користат два вида гориво, алкохол и биодизел. Двете горива може да се користат сами или како додаток на конвенционалните горива.
Како се добива биодизел?
Биодизелот, или метил естерот, е хемиско соединение кое се добива со т.н. трансестерификација, односно хемиска реакција на повисоки незаситени масни киселини и алкохол во присуство на катализатор. Биодизелот може да се произведува од:
- сите видови масти и масла од растително и животинско потекло како што се (семе од репка, сончоглед, пченка)
- од отпадно масло од ресторани и домаќинства
- од сите видови повисоки масни киселини
Како нуспроизвод на оваа хемиска реакција (трансестерификација) се формира трихидроксил алкохол, глицерол, кој исто така е значајна суровина која има широка примена во индустријата.
Изборот на основната суровина за производство на биодизел зависи од специфичните услови и околности во одредени земји (клима, застапеност на одредени земјоделски култури, економски развој на земјата). Во Европа, маслото од репка (82,8%) и сончогледовото масло (12,5%) најмногу се користат за производство на биодизел. Метил естерот на маслото од репка обично се означува со акронимите MERU или MER, а метил естерот на сончогледовото масло со кратенката MESU.
Биодизелот е првото и досега единственото, алтернативно гориво кое поминало целосна евалуација на емисиите на издувните гасови и потенцијалните здравствени ризици во согласност со програмата пропишана од Американската агенција за заштита на животната средина (EPA).
Овие тестови покажаа дека дизел моторите со биодизел имаат значително помала емисија на чад и честички. Намалувањето на емисиите во просек е околу 40%. Пониски емисии на чад и честички се постигнуваат и кога се користи мешавина од конвенционално дизел гориво и МЕР. Слични резултати се добиваат и во однос на намалување на емисијата на јаглерод моноксид (намалување за околу 40 проценти) и јаглеводороди (намалување за околу 65 проценти). Емисиите на азотен оксид при возење на дизел мотор на биодизел се повисоки во просек за околу 10 проценти.
Важно е да се истакне дека емисијата на полициклични ароматични јаглеводороди (PAH – Polycyclic Aromatic Hydrocarbons), висококанцерогени фракции на емисиите на честички, е помала за околу 80 проценти. Што се однесува до емисијата на јаглерод диоксид, кој придонесува за ефектот на стаклена градина, согорувањето на биодизелот во моторите не ја зголемува емисијата на овој гас во споредба со емисијата што би настанала во природниот животен циклус на маслодајната репка. Тоа значи дека биодизелот е неутрален во однос на неговиот придонес во ефектот на стаклена градина.
Топлинската моќ на биодизелот е околу 10 проценти помала од топлинската моќност на конвенционалното дизел гориво, што резултира со намалување на моќноста на моторот. Сепак, благодарение на повисокиот вискозитет на биодизелот, ефикасноста на системот за вбризгување е, со непроменети параметри за вбризгување, поголема.
Користењето биодизел не го оштетува моторот. Напротив, добрите својства за подмачкување на ова гориво придонесуваат за помало абење на елементите од групата клип-цилиндри, како и на елементите на системот за вбризгување. Во последниве години, се инсистира на намалување на содржината на сулфур и арома во дизел горивото, што значително ги влошува подмачкувачките својства на горивото. Мешањето на конвенционалните дизел горива и MER, дури и во мал процент, значително ги подобрува подмачкувачките својства на горивото. На тој начин целосно може да се компензира недостатокот на подмачкување на горивата без сулфур, а во исто време да се подобри квалитетот на издувните гасови.
Извор: National Geography
